Wanneer je naar een nieuwe woning in Nederland verhuist, moet je twee essentiële diensten regelen:
Veel woningen draaien nu uitsluitend op elektriciteit, dus gas heb je misschien niet nodig, maar je zult nog steeds een contract moeten afsluiten met een energieleverancier. Voor water daarentegen heb je geen keuze wanneer het op water aankomt; elke regio wordt bediend door een specifiek waterbedrijf, en je moet een contract afsluiten met het bedrijf dat in jouw gebied actief is.
Het is niet verplicht om gas, water en licht precies op de dag van je verhuizing geregeld te hebben. Water en elektriciteit blijven doorgaans stromen wanneer je de woning betrekt, en je kunt je contracten binnen een paar weken afronden. Je wordt dan gefactureerd voor de periode vanaf je verhuisdatum. Toch is het het beste om deze zaken zo snel mogelijk af te handelen om complicaties te voorkomen.
Soms zijn gas, water en licht bij je huur inbegrepen. In dat geval hoef je ze niet apart te regelen.
In Nederland heeft elke woning aparte meters voor gas, elektriciteit en water. Deze meters registreren precies hoeveel je verbruikt.
Deze standen variëren afhankelijk van de grootte van je huis, hoeveel mensen er wonen en je dagelijkse gewoonten.
In plaats van je elke maand het exacte verbruikte bedrag in rekening te brengen, schatten de meeste leveranciers je jaarverbruik en verdelen dat totaalbedrag vervolgens in vaste maandelijkse termijnen.
Stel, je jaarlijkse elektriciteitsverbruik wordt geschat op 2.400 kWh, en de leverancier berekent dat dit ongeveer € 1.200 voor het jaar zal kosten.
In plaats van je in de winter meer te laten betalen wanneer je misschien meer verlichting en verwarming gebruikt, en minder in de zomer, brengen ze je gewoon het hele jaar door elke maand € 100 in rekening. Dezelfde logica geldt voor gas en water.
Eens per jaar zal je leverancier je vragen je huidige meterstanden door te geven, of ze sturen iemand om ze op te nemen als je geen slimme meter hebt.
Nadat ze de daadwerkelijke standen van je meters hebben verzameld, vergelijken ze deze met hun schattingen. Hier komt de definitieve jaarafrekening om de hoek kijken.
Stel je voor dat je het afgelopen jaar feitelijk maar 2.000 kWh elektriciteit hebt verbruikt in plaats van de geschatte 2.400 kWh. Aangezien ze je hebben laten betalen alsof je 2.400 kWh hebt verbruikt, heb je in wezen te veel betaald. De eindafrekening zou laten zien dat je € 1.200 hebt betaald over het jaar, maar op basis van je werkelijke verbruik van 2.000 kWh had je slechts ongeveer € 1.000 hoeven te betalen. De leverancier betaalt je dan het verschil van € 200 terug.
Aan de andere kant, als je uiteindelijk meer hebt verbruikt dan geschat — zeg, 2.600 kWh — dan heb je te weinig betaald. Je hebt in totaal € 1.200 betaald over het jaar, maar op basis van 2.600 kWh had je dichter bij € 1.300 moeten betalen. In dat geval moet je € 100 bijbetalen.
Hetzelfde principe geldt voor gas en water. Als je een erg koude winter hebt gehad en de verwarming meer dan normaal hebt gebruikt, kan je gasverbruik hoger zijn dan de schatting, wat leidt tot een bijbetaling aan het einde van het jaar. Als je een paar weken op vakantie bent geweest en uiteindelijk minder water hebt verbruikt dan verwacht, krijg je misschien een klein bedrag terug.
Dit systeem van geschatte maandelijkse betalingen gevolgd door een jaarafrekening lijkt misschien ongebruikelijk als je uit een land komt waar je elke maand alleen betaalt voor wat je daadwerkelijk verbruikt. Het helpt echter om seizoensschommelingen op te vangen en voorkomt de schok van zeer hoge rekeningen in bepaalde maanden. Het betekent ook dat je makkelijker kunt budgetteren, wetende dat je ongeveer elke maand hetzelfde bedrag betaalt. Dan, eens per jaar, volgt de afrekening: was je zuinig en heb je minder verbruikt dan verwacht, dan krijg je geld terug; heb je meer verbruikt, dan betaal je wat bij.
Het bedrag dat je voor energie betaalt — of het nu voor gas, elektriciteit of beide is — bestaat uit verschillende onderdelen. Ten eerste zijn er de daadwerkelijke kosten van de energie zelf. Je leverancier koopt elektriciteit en gas in op de groothandelsmarkt, en de prijs die jij betaalt, weerspiegelt zowel deze marktkosten als hun operationele kosten. Daarbovenop komen door de overheid opgelegde belastingen en heffingen, evenals een kleine bijdrage voor het onderhoud van het energienetwerk, zodat elektriciteit en gas betrouwbaar bij je thuis komen.
Elektriciteitstarieven worden vaak uitgedrukt in centen per kWh (kilowattuur). Gas wordt doorgaans berekend in centen per kubieke meter (m³).
Om een duidelijker beeld te krijgen van je mogelijke maandelijkse kosten, houd rekening met de grootte van je woning, het aantal bewoners, het energielabel en het seizoen. Een gezin van vier in een middelgroot huis geeft mogelijk tussen de € 150 en € 300 per maand uit aan gas en elektriciteit samen, uitgaande van een gemiddeld verbruik en gematigde marktprijzen. Een alleenstaande in een kleiner appartement zonder gasaansluiting betaalt mogelijk eerder tussen de € 50 en € 100 per maand voor alleen elektriciteit.
Download de browserextensie van Uprent (als je dat nog niet hebt gedaan) voor een schatting van je mogelijke kosten. Onze formule houdt rekening met factoren zoals het energielabel en de grootte van de woning om de verwachte maandelijkse energierekening voor je te berekenen.
Op de Nederlandse markt vind je veel energiemaatschappijen waaruit je kunt kiezen. Uprent heeft goede ervaringen met diverse partijen, waaronder Vattenfall, EnergieDirect, Engie en Essent. Elk heeft zijn eigen prijsstructuur en contractopties. De CEO van Uprent gebruikt bijvoorbeeld Vattenfall.
Het is ook slim om rond te kijken en vergelijkingssites zoals Energievergelijk te checken. Via een vergelijkingswebsite kun je filteren op contractduur, percentage groene stroom of prijs per eenheid, zodat je een deal vindt die aansluit bij jouw voorkeuren.
Let bij het beoordelen van je opties niet alleen op de prijs per kWh of m³, maar ook op het type contract en de bijbehorende voorwaarden. Er zijn over het algemeen twee hoofdsoorten contracten: vast en flexibel.
Een vast contract zet je tarieven voor een bepaalde periode vast — vaak een of twee jaar — en beschermt je zo tegen marktschommelingen. Dit is een goede keuze als je financiële voorspelbaarheid prefereert en onverwachte prijsstijgingen wilt vermijden. Als de groothandelsprijs van energie daalt, profiteer je echter niet van mogelijke besparingen omdat je tarief vastligt. Een ander aspect om rekening mee te houden zijn de regels voor contractbeëindiging. De meeste leveranciers brengen een boete voor vroegtijdige beëindiging in rekening als je besluit over te stappen voordat je contract afloopt.
Een flexibel (of variabel) contract daarentegen kan je tarieven elke maand of elk kwartaal aanpassen. Dit kan betekenen dat je minder betaalt als de marktprijzen dalen, maar het stelt je ook bloot aan onverwachte tariefstijgingen.
Zorg ervoor dat je deze voorwaarden goed begrijpt voordat je tekent, vooral als je denkt dat je later misschien verhuist of van leverancier wilt veranderen.
Controleer eerst je huurcontract — soms is water bij de huur inbegrepen. Als dat niet zo is, moet je een contract afsluiten met een lokale waterleverancier. In tegenstelling tot gas en elektriciteit, wordt water geleverd door regionale waterschappen die specifiek zijn voor jouw gebied. Je kunt deze dus niet zelf kiezen.
Zelfs als je huurt en geen zonnepanelen kunt installeren of de isolatie ingrijpend kunt verbeteren, zijn er genoeg kleine maar effectieve aanpassingen die je kunt doen om zowel je rekeningen als je ecologische voetafdruk te verkleinen.
Een goed begin is letten op je dagelijkse gewoonten. Draai bijvoorbeeld de kraan dicht tijdens het tandenpoetsen of afwassen om geen warm water te verspillen. Op termijn kan deze simpele stap je water- en energieverbruik merkbaar verminderen. Overweeg ook korter en iets minder warm te douchen. Zelfs je douchtijd met een paar minuten verkorten kan al leiden tot lagere gas- of elektriciteitskosten als je een boiler voor warm water hebt.
De temperatuur van je thermostaat aanpassen is nog een effectieve maatregel. Nederlandse woningen hebben vaak een centraal verwarmingssysteem dat door een thermostaat wordt geregeld. De temperatuur zelfs maar één graad lager zetten, kan al een meetbaar verschil maken in energieverbruik. Zet de thermostaat een paar graden lager als je van huis bent of slaapt. Deze gewoonte helpt om comfort te behouden zonder onnodig te stoken. Vergeet ook niet de programmeeropties van je thermostaat te gebruiken — veel modellen stellen je in staat een schema in te stellen zodat de verwarming alleen aanstaat wanneer nodig, in plaats van een leeg huis te verwarmen.
Let op natuurlijk licht. In Nederlandse woningen heb je waarschijnlijk grote ramen die ontworpen zijn om veel daglicht binnen te laten. Profiteer hiervan door gordijnen of luxaflex overdag open te houden om je behoefte aan elektrische verlichting te verminderen. Zodra het donker wordt, schakel dan over op energiezuinige ledlampen. Hoewel ze iets duurder zijn dan traditionele gloeilampen, gaan leds veel langer mee en verbruiken ze veel minder elektriciteit, wat je op de lange termijn geld bespaart.
Elektronica en apparaten spelen een grote rol in het energieverbruik. Haal apparaten uit het stopcontact als ze niet in gebruik zijn, of gebruik een stekkerdoos met een schakelaar om de stroom volledig uit te schakelen. Dit voorkomt sluipverbruik (of "vampierenergie"), waarbij apparaten stilletjes energie verbruiken, zelfs als ze uitstaan. Als het tijd is om een apparaat te vervangen, kies dan voor modellen met een hoge energie-efficiëntieklasse. Check labels zoals het Europese Energielabel, dat producten beoordeelt van A++++ (meest efficiënt) naar beneden. Hoewel je als huurder misschien niet de volledige vrijheid hebt om grote apparaten te vervangen, kunnen kleinere items zoals een nieuwe, efficiënte waterkoker of broodrooster toch een verschil maken.
Was- en afwasgewoonten beïnvloeden ook het energieverbruik. Draai je wasmachine en vaatwasser alleen als ze vol zijn, en gebruik waar mogelijk eco-programma's of korte cycli. Wassen op lagere temperaturen — zoals 30°C in plaats van 40°C of 60°C — verbruikt aanzienlijk minder energie. Als je er ruimte voor hebt, overweeg dan om kleding aan de lucht te laten drogen in plaats van een wasdroger te gebruiken, vooral bij mild weer. Dit is gebruikelijk in Nederland, en een droogrek naast een raam kan een simpele, energiezuinige oplossing zijn.
Wanneer je je verhuizing voorbereidt, is het opzeggen van je gas, water en licht een rechttoe rechtaan proces, hoewel je het beter niet tot het laatste moment kunt bewaren.
Elke aansluiting — gas, elektriciteit en water — moet meestal apart worden afgehandeld. Als je voor zowel gas als elektriciteit bij dezelfde leverancier betaalde, vereenvoudigt dat de zaken, aangezien je dan voor die diensten maar met één bedrijf te maken hebt. Je waterleverancier zal een andere zijn, dus daar moet je apart contact mee opnemen.
Meestal kan de opzegging gewoon via je dashboard. De energieleverancier zal je vragen om een laatste meterstand door te geven.
Je energieleverancier berekent dan je eindafrekening. Als je onder het Nederlandse systeem van maandelijkse voorschotten en een jaarlijkse afrekening viel, verrekenen ze op dit punt je account. Heb je te veel betaald, dan krijg je geld terug. Moet je nog bijbetalen, dan word je gevraagd het openstaande bedrag te voldoen.
Zodra dit is afgehandeld, is je contract officieel beëindigd. Als je naar een nieuw adres in Nederland verhuist, kun je je leverancier ook vragen je contract over te zetten in plaats van het volledig op te zeggen.
